INSTITUT ZA 
SOCIO-EKONOMSKE ANALIZE

Održan Okrugli sto o upotrebi duvanskih prozvoda i mjerama politika ograničenja pušenja

 

Institut za socio-ekonomske analize (ISEA) je, 25. novembra 2020. godine, organizovao Okrugli sto na temu "Istraživanje o upotrebi duvanskih proizvoda i mjerama politike ograničenja pušenja u Crnoj Gori", koji je, zbog ukupne situacije sa virusom Covid-19, održan online putem.

 

NVO ISEA je od 2018. godine angažovana na regionalnom projektu, u koji su uključene zemlje Zapadnog Balkana, a čiji je cilj istraživanja u prethodne 3 godine bio analiza uticaja povećanja akciza na cijenu i tražnju za duvanskim proizvodima. Nosilac projekta je Institut ekonomskih nauka iz Beograda, a projekat se radi u saradnji sa Univerzitetom iz Čikaga i Bloomberg Initiative To Reduce Tobacco.

 

Tokom 2020. godine, istraživanje je podrazumijevalo analizu podataka ankete o upotrebi duvanskih proizvoda u Crnoj Gori (anketa je sprovedena u drugoj polovini 2019. godine), a njime je bilo obuhvaćeno ukupno 1000 punoljetnih ispitanika. Tako su članovi ISEA tima na Okruglom stolu predstavili glavne nalaze vezane za upotrebu duvanskih proizvoda u Crnoj Gori, po različitim socio-demografskim grupama (prevalencu, inicijaciju, intenzitet pušenja). Posebno su prezentirani ekonomksi aspekti, koji podrazumijevaju izdatke pušača na duvanske proizvode. Predmet analize, koji je takođe prikazan na Okruglom stolu, su efekti primjene mjera  smanjenja i ograničenja pušenja na upotrebu duvana u Crnoj Gori (prevencija i odvikavanje, izloženost duvanskom dimu i promocija duvanskih proizvoda).

 

"Istraživanje je pokazalo da je prevalenca pušenja u Crnoj Gori i dalje veoma velika, i iznosi 40,4%, sa sličnim procentima za muškarce i žene (40,2%, odnosno 40,7%). I intenzitet pušenja je visok, što potvrđuje činjenica da je broj cigareta koji se, u prosjeku, dnevno knuzumira 19,7. Izloženost pasivnom pušenju je veoma prisutna, kako na poslu, tako i u kućnom ambijentu. Možda postoji i nerazumijevanje štetnosti pasivnog pušenja, jer 4 od 5 ispitanih nepušača dozvoljava pušenje u svojoj kući, a samo njih 2 od 5 smatra da nisu izloženi ovoj vrsti pušenja. Ohrabruje da kontrolne politike upotrebe duvanskih proizvoda imaju podršku javnosti, jer 50% ispitanika podržava mjere predviđene politikama. Ovo su samo ključni rezultati istraživanja, a pozivamo sve zainteresovane da na našem sajtu preuzmu cjelokupno istraživanje i upoznaju se sa ostalim podacima (iseamne.com)", saopšteno je iz ISEA-e.

 

Na Okruglom stolu su prisustvovali svi važni subjekti, čije je djelovanje vezano za politiku oporezivanja duvana i ostalih mjera vezanih za potrošnju duvana u Crnoj Gori (Ministarstvo finansija, Agencija za duvan, MONSTAT, civilni sektor), kao i predstavnici Instituta ekonomskih nauka iz Beograda, koji su regionalni koordinatori projekta. Nakon predstavljenih rezultata, učesnici su se u diskusiji složili da su ovakva istraživanja veoma korisna, jer daju osnov za djelovanje i donošenje politika i strategija, zasnovanih na činjenicama. Dali su i preporuke za naredna istraživanja, i dogovorili zajednički rad na realizaciji istih. Svi su se saglasili oko preporuka za dalje djelovanje. One se odnose na potrebu postepenog povećanja cijena, kroz odgovarajuću akciznu politiku. Važno je i sistemsko praćenje donešenih politika, kako bi njihova impementacija bila učinkovitija. Posebno je značajno o štetnosti pušenja edukovati mlađe ciljne grupe, ali i organizovati medijske kampanje o podizanju svijesti.